به منظور حمل و نقل بینالمللی کالا چهار راه در برای بازرگانان و همچنین تجار به صورت معمول وجود دارد، این روش ها در ادامه بیان شده است.
در تعریف حمل و نقل دریایی باید بیان کنیم که در حال حاضر روشهای مختلفی برای جابجایی افراد و یا اشیا در سراسر دنیا برقرار است. حمل و نقل دریایی نیز از جمله روشهایی می باشد که این امکان را به شما خواهد داد که با ایمنی بالایی کالا و همچنین اجناس خود را با این روش انتقال می دهند. ولی این حمل و نقل دارای شرایط و نیز قوانین خاصی می باشد و از اصولی خاصی پیروی خواهد کرد.
حمل و نقل دریایی به شیوه ای گفته میشود که اجناس و افراد با استفاده از وسایل حمل دریایی از جمله قایق، کشتی و بقیه وسایل شناور بر روی سطح آب جابجا خواهند شد. معمولا کالاهایی که در بستر دریا انتقال پیدا می کنند دارای حجم و اندازه بزرگی می باشند و سفرهای دریایی زمان زیادی خواهند برد و از این رو کمتر کسی با استفاده از این روش مسافرت خواهد کرد. به همین دلیل اکثر کشتیها و همچنین وسایل شناور بر روی دریا برای جابجایی کالا و لوازم از آن استفاده می شود.
برای حمل کالاهای گوناگون کشتیهای باری با خصوصیاتی منحصر به فرد مجهز می شوند. بنادر و امکانات آنها و ابزارآلات تخصصی بسیار رشد پیدا کرده اند، تا با حصول اطمینان و همچنین سرعت بالا این گونه حمل و نقل به خصوص در هنگام تخلیه و بارگیری به پایان برسد.
زمانی که کشتی باری وارد بنادر میشوند، جهت تخلیه کار پهلو می گیرند و مسئولین بهداشت برای ارتباط آن کشتی با بندر باید با ورود و نیز بررسی مدارک، مجوز لازم را صادر کنند.
جالب است بدانید، شما با استفاده از روش دریایی توانایی این را خواهید داشت که انواع کالا و مواد اولیه را جابجا نمایید. از جمله کالاهایی که حمل آن در بستر دریا رایج تر است، عبارت است از:
در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد کالاهای کشور از طریق حمل و نقل دریایی نقل مکان می شوند. در ایران ۱۱ بندر بازرگانی با ظرفیت ۱۸۶ میلیون تن کالا می باشد. همچنین، تمام ناوگانهای جمهوری اسلامی تا ۶٫۵ میلیون تن کالا را در سطح بین المللی می توانند جابجا کنند. با اینکه وسعت دریایی ایران بیش از وسعت دریایی کشورهای حوزه خلیج فارس می باشد، اما جایگاه حمل و نقل دریای کشور در بین این کشورها هنوز پایین می باشد و آنها کالای بیشتری را در سطح آب های خود جابجا می کنند.
با این وجود، حتی در زمان تحریمها ایران یکی از کشورهای مهم در حوزه ی حمل و نقل دریایی بین المللی به شمار می آمده و روزانه حجم انبوهی از کالاها و همچنین فرآوردههای نفتی در بنادر ایران بارگیری و به سمت سایر نقاط جهان فرستاده می شد. این کالاها از چند بندر مهم در جنوب کشور ارسال منتقل می شوند.
جنوب کشور به دلیل مجاورت با یکی از گلوگاههای مهم جهان به نام خلیج فارس دارای چند بندر بازرگانی مهم است. بیشترین واردات و صادرات کشور از این بنادر صورت می گیرد که در ادامه به چند مورد از آن اشاره خواهیم کرد.
بندرعباس یکی از نام های آشنا می باشد و تقریبا همگی آن را میشناسیم. این بندر یکی از مهمترین بنادر در حمل و نقل دریایی ایران به حساب می آید و روزانه شاهد عبور و مرور سیل عظیمی از کشتیهای غولپیکر ترانزیت از این بندر هستیم.
کشتیهایی که انواع کالاها را جابجا خواهند کرد. دلیل نامگذاری این بندر به زمان صفویه برمیگردد. جایی که شاه عباس صفوی توانسته پس از صد سال جنگ دریایی با کشور پرتغال آنها را از آبهای ایران خارج نماید.
بندر چابهار یکی از مهمترین بنادر ایران می باشد که برای بسیاری از کشورهای آسیای میانه که دسترسی به آبهای آزاد را نخواهند داشت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این کشورها (قزاقستان، افغانستان، ازبکستان، ترکمنستان، تاجیکستان و قرقیزستان) اغلب واردات و همچنین صادرات خود را از طریق این بندر انجام خواهند داد. در ضمن این امر نیز موجب درآمدزایی ایران از حق ترانزیت می شود.
بندر امام بعد از بندرعباس بزرگترین بندر حمل و نقل دریایی ایران می باشد. این بندر در سال ۱۳۱۰ با نام بندر شاهپور تاسیس و همچنین جزو پر رفت و آمدترین بنادر ایران می باشد. در ضمن، این بندر در طول مدت ۸ سال جنگ تحمیلی که بنادر جنوب غربی کشور یعنی بندر خرمشهر و همچنین آبادان درگیر جنگ بوده اند، بسیار گسترش پیدا کرد و مهمترین منطقه بازرگانی کشور به حساب می آمد.
بعد از این ۳ بندر، ایران دارای بنادری همچون بندر بوشهر، بندر شهید رجایی، بندر خرمشهر، بندر آبادان، بندر شهید باهنر، بندر عسلویه، بندر لنگه، بندر خارک و همچنین بندر گوارتر می باشد. از این بنادر همه روزه رفت و آمد کشتیهای ترانزیتی زیادی صورت می گیرد و مسئولیت صادرات و همچنین واردات کشور را بر عهده خواهند داشت.
به دلیل رونق حمل و نقل دریایی بصورت بین المللی کنوانسیونهای متفاوتی بین کشورها ایجاد شده است. قوانین حمل و نقل دریایی در کشور ایران نیز مطابق با این کنوانسیونها مشخص شده است. از آنجایی که حتی کشورهای که به دریا راه ندارند، نیز حق استفاده از آبهای آزاد بین المللی را خواهند داشت، این کنوانسیونها جامع و همچنین عام می باشند و تمام کشورهای جهان زیر نظر آنها می باشد.
مهمترین کنوانسیون دریایی مربوط به سازمان بین المللی دریایی (IMO) خواهد بود که قوانین ثابتی را وضع و به عنوان یک مرجع قانونی بین المللی به شمار می آید، تمام تخلفاتی که در سطح جهانی انجام می گیرد از سوی این مرجع دادرسی می شود. و در این صورت این روش را بسیار ایمن کرده است.
از جمله اهداف این سازمان میتوان به ایجاد یک نظام واحد برای همکاری مابین دولتها اشاره نمود و این مسئله به صورتی است که دولتها باید در زمینه حفظ محیط زیست دریایی، حفظ ایمنی دریانوردی، احترام متقابل به همدیگر و غیره می باشند.
یکی از وظایف این مرجع این است که تا هنگام بروز اختلاف بین دو کشور بین آنها داوری انجام دهد و اختلاف را حل و فصل نماید. ایران نیز عضو این سازمان می باشد و تاکنون به تمام مقررات آن احترام گذاشته و پایبند اصول آن بوده است.
نکته و موضوع مهمیکه باید به ان توجه کنید این است که حمل و نقل بین المللی اهمیت بیشتری نسبت به حمل و نقل داخلی داشته و به همین دلیل مباحث مربوط به امنیت آن نیز اهمیت دو چندانی پیدا می کند. و برای ایجاد امنیت در این نوع حمل و نقل مواردی که در ادامه بیان می شود اهمیت دارد.
برای انجام یک فرآیند حمل و نقل بین المللی باید تا چندین و چند کشور با یکدیگر در تعامل باشند و شاهد موضوعات مختلفی مثل تعاملات گوناگون بین کشورها در این حوزه خواهیم بود.
در واقع یک فرآیند حمل و نقل بین المللی به طور حداقلی دو کشور را درگیر خواهد کرد و هر چه نیاز باشد تا محصولات و بار از نقاط مختلف دنیا گذر کند، کشورهای بیشتری درگیر این مسئله می شوند.
نکتهای که اهمیت دارد این است که اگر هر یک از کشورهای درگیر این فرآیند حمل و نقل به کار خود توجه نکنند و نتواند به خوبی مسیر و همچنین فرآیند حمل و نقل را ایمن سازند، کل این مسیر با مشکل مواجه می شود. با توجه به اینکه قوانین محکمی در حوزه ی حمل و نقل دریایی وجود دارد این روش بسیار ایمن می باشد.
همین موضوع دلیلی است برای اینکه امروزه اهمیت تامین امنیت برای حمل بارهای بین المللی به طرز چشمگیری بالا رود. به عنوان مثال یکی از مشکلات رایجی که برای حمل و نقل دریایی دیده می شود ، دزدان دریایی می باشد که در کشورهای مختلف آفریقایی همچون سومالی زندگی می کنند و اقدام به غارت کشتیها خواهند کرد
به همین دلیل می باشد که اگر قصد دارید تا محصولات و بارهای مهم و نیز ارزشمند را جا به جا نمایید، بهتر است تا به سراغ روش های کم خطرتر همچون هواپیما، قطار و یا کامیونها بروید و از این روشها برای حمل بار خود استفاده نمایید.
البته نباید این مسئله و موضوع را فراموش کرد که دولتها همواره تلاش خواهند کرد تا مسیرهای حمل و نقل خود را امن و ایمن نمایند، چرا که اگر یک مسیر بدون امنیت باشد، شرکت های حمل کننده بار، صادرکنندگان، وارد کنندگان و… ترجیح خواهند داد که از روش های دیگری برای حمل بار خود استفاده نمایند و همین موضوع باعث خواهد شد تا دولتها نتوانند از مسیرهای ترانزیتی خود کسب درآمد نمایند.
اگر قصد شما این است که کالاهای خود را به صورتی بین المللی ارسال نماید، لازم است تا به چند نکته و موضوع بسیار مهم توجه کنید.
از جمله مزایای حملونقل دریایی که میتوان به آن اشاره نمود، در ادامه مطلب بیان شده است.